Związek Nauczycielstwa Polskiego zwrócił się do Ministerstwa Edukacji Narodowej z prośbą o oficjalną interpretację przepisów po nowelizacji Karty Nauczyciela. W liście do resortu związkowcy podkreślają, że nowelizacja wnosi niejasności dotyczące m.in. obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, oceny pracy przy zmianie szkoły oraz zasad przygotowania do zawodu nauczyciela zatrudnionego w więcej niż jednej placówce.

Pojawiają się wątpliwości, czy i w jakim stopniu nowe przepisy powinny być stosowane do sytuacji rozpoczętych przed wejściem w życie zmian.

Wątpliwości ZNP – główne zakresy sporne

Związek Nauczycielstwa Polskiego w swoim piśmie do MEN podnosi co najmniej trzy obszary, które – zdaniem związku – wymagają doprecyzowania:

1. Ocena pracy przy rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy albo przeniesieniu nauczyciela mianowanego,
2. Sposób obliczania stawki za godzinę ponadwymiarową i zastępstwa doraźne,
3. Status nauczyciela początkującego zatrudnionego w więcej niż jednej szkole i reguły przygotowania do zawodu.

Poniżej przyglądamy się każdemu z tych zagadnień – z uwzględnieniem, jakie doprecyzowania postuluje ZNP i jakie ryzyka prawne mogą się kryć we wprowadzanych zmianach.

Ocena pracy przy zmianie szkoły – nowe czy dotychczasowe zasady? Co zmieniła nowelizacja?

Nowelizacja Karty Nauczyciela wprowadza regulacje dotyczące sytuacji, gdy nauczyciel mianowany:

•  zostaje przeniesiony do innej szkoły,
•  dochodzi do rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

W takich przypadkach dyrektor musi dokonać oceny pracy nauczyciela za okres dotychczasowej pracy w szkole.

Główna wątpliwość ZNP

ZNP pyta, czy ocena ta ma być sporządzona według przepisów obowiązujących przed 1 września 2025 r., czy według nowych przepisów po nowelizacji.
To pytanie ma istotne znaczenie dla nauczycieli, których proces oceny pracy lub zmiany statusu nastąpił (lub zostanie wszczęty) w okresie przejściowym. Jeśli stosować nowe przepisy, może to powodować różne skutki w zakresie wymagań formalnych, terminów, standardów oceny czy wpływu oceny na uprawnienia (np. awans, podwyżki). W przypadku gdy stosować stare przepisy – może się pojawić podstawa do kwestionowania oceny, która bierze pod uwagę nowe regulacje, jeśli nie były one jednoznacznie przewidziane dla sytuacji sprzed daty wejścia w życie nowelizacji.

Godzina ponadwymiarowa i zastępstwo doraźne – jak wyliczyć? Problem podnoszony przez ZNP

Związek wskazuje, że sposób obliczania stawki za jedną godzinę ponadwymiarową oraz godziny doraźnego zastępstwa nie jest wystarczająco precyzyjny po nowelizacji.
Konkretnie: nie wiadomo, jakie składniki wynagrodzenia powinny być wliczane przy naliczaniu stawki za nadgodziny i zastępstwa oraz jak uwzględniać ewentualne zmiany w sposobie ustalania wynagrodzenia podstawowego, gdyby miały one miejsce w wyniku nowelizacji.

Istotność zagadnienia

Stawka za godzinę ponadwymiarową może mieć realny wpływ na dochód nauczyciela, dlatego ewentualne błędy w interpretacji mogą prowadzić do roszczeń. Jeżeli nauczyciel przez lata pracował na określonych zasadach, zmiana sposobu kalkulacji bez jasnej podstawy prawnej może być źródłem sporów między związkami a dyrekcją lub organem prowadzącym.

Nauczyciel początkujący w więcej niż jednej szkole – na jakich zasadach? Nowy przepis po nowelizacji

Nowelizacja zakłada, że nauczyciel początkujący, zatrudniony w więcej niż jednej szkole w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć i posiadający wymagane kwalifikacje (lub na podstawie art. 10 ust. 3), odbywa przygotowanie do zawodu w szkole wskazanej przez siebie jako podstawowe miejsce zatrudnienia.

Wątpliwość ZNP

ZNP prosi o doprecyzowanie, czy przepis ten dotyczy również tych nauczycieli, którzy przygotowanie do zawodu rozpoczęli przed 1 września 2025 r.. Innymi słowy – czy ci nauczyciele będą kontynuować przygotowanie zgodnie z nowymi zasadami (art. 9 ustawy z 25 lipca 2025 r.), czy też obowiązuje ich stary system.

To pytanie ma znaczenie dla nauczycieli w trakcie stażu lub praktyk – zmiana reguł w trakcie trwania procedury może rodzić wątpliwości co do obowiązków i praw, oraz potencjalne wyzwania odwoławcze, jeśli zmienione zasady uderzą w ich postępy lub warunki zatrudnienia.